Major New Developments in Cambodia Put Spotlight on Sovereignty and Democracy Preservation Issues
Recent developments in Cambodia demand urgent attention, as they symbolize two of the most critical challenges the country has faced over recent decades:
Protecting and maintaining its territorial integrity, and
Preserving and promoting the last vestiges of democracy.
A recent explosion and rapidly escalating military tensions along the Thailand-Cambodia border expose the gravity of Cambodia’s ongoing sovereignty challenges. While longstanding concerns tied to China’s economic and military involvement and Vietnam’s expanding influence remain among the most significant and persistent threats to Cambodia’s territorial integrity, this latest flashpoint with Thailand signals the intensifying nature of Cambodia’s broader sovereignty issues.
The Hun Manet and Hun Sen government has allowed Cambodia’s borders to become a battleground, showing dangerous disregard for the country’s independence and security.
At the same time, the regime’s campaign of political repression is expanding beyond Cambodia’s borders. The assassination of former opposition parliamentarian Lim Kimya is the most recent example of the regime’s transnational repression campaign. It builds on previous crackdowns, including repeated targeting of prominent union leader Rong Chhun, and reflects a growing effort to intimidate and silence critics both inside Cambodia and across the diaspora.
Alongside sovereignty and territorial integrity, and the preservation of democracy, a third major area emphasized at the U.S. State Department Roundtable on Cambodia on March 26, 2025, was strategic economic pressure. That discussion highlighted three recent successful models that showed how targeted action can force meaningful change:
The “19 Brands Initiative”, where coordinated pressure by global companies forced the Cambodian government to back down from retaliation against labor rights groups.
Massive international, community-led protests against Cambodia-Laos-Vietnam Development Triangle (Plan), which led to the government’s official withdrawal. The Plan enabled foreign land concessions, job losses and sovereignty incursions.
The U.S. government’s decision to tie foreign aid to the release of political prisoners in October 2024, showing that targeted economic conditions-based pressure works.
In response to these urgent escalating threats, we are organizing a Khmer Community Strategic Planning Session on September 10. This effort is a direct follow-up to the March 26, 2025, U.S. State Department Roundtable on Cambodia, and will give special attention to the two most pressing issues emerging today:
The deepening sovereignty crisis, including the new border dispute with Thailand, and
The assassination of Lim Kimya, a former political opposition parliamentarian and outspoken critic of the regime, and the growing pattern of political repression both inside Cambodia and abroad.
These are not isolated developments. They reflect a decades-long pattern of political repression and the erosion of Cambodia’s independence and sovereignty.
This new initiative is not only a response to urgent recent events, such as the Thailand military dispute and the assassination of Lim Kimya, but also a direct follow-up to the U.S. State Department roundtable’s core agenda. That roundtable identified key areas requiring immediate action. This Strategic Planning Session is designed to carry that momentum forward.
It is also a part of a broader effort to support and organize more effective advocacy across the Cambodian community, including in-country groups. Experts including Brad Adams and other key voices will help lead these discussions.
The primary goal of the September 10 Strategic Planning Session is to identify concrete advocacy actions that directly respond to the top priorities raised at the roundtable, and to ensure that Cambodia remains at the center of international attention and accountability.
ដំណឹងបន្ទាន់៖ ការវិវត្តន៍សំខាន់ថ្មីៗនៅកម្ពុជា បំភ្លឺនូវកង្វល់ពីភាពគង់វង្សនៃអធិបតេយ្យ និងប្រជាធិបតេយ្យ
ការវិវត្តន៍ថ្មីៗនៅកម្ពុជា ទាញការចាប់អារម្មណ៍ជាបន្ទាន់ ដោយបញ្ជាក់ពីបញ្ហាប្រឈមពីរជាចម្បង ដែលប្រទេសកម្ពុជាជួបប្រទះកន្លងមកក្នុងប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ៖
១. ការការពារ និងថែរក្សានូវអធិបតេយ្យភាពដែនដីរបស់ខ្លួន និង
២. ការរក្សា និងលើកកម្ពស់ប្រជាធិបតេយ្យដែលនៅសល់
កម្ពុជាកំពុងប្រឈមយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរលើអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួន ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ផ្ទុះគ្រាប់បែក និងភាពតានតឹងយោធាថ្មីៗ ដែលកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័សនៅតាមព្រំដែនថៃ-កម្ពុជា។ ព្រឹត្តិការណ៍ចុងក្រោយនេះបានបំភ្លឺបន្ថែមនូវវិសាលភាពនៃបញ្ហាអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជា ថែមពីលើការព្រួយបារម្ភជាយូរមកហើយ នូវការគំរាមកំហែងជាចម្បងនិងបន្តបន្ទាប់ពីការជ្រៀតចូលផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនិងយោធារបស់ចិន និងកំណើនឥទ្ធិពលរបស់វៀតណាម។
រដ្ឋាភិបាលហ៊ុន ម៉ាណែត និងហ៊ុនសែនបានបណ្ដែតបណ្ដោយឲ្យព្រំដែនកម្ពុជាក្លាយជាវាលសង្គ្រាម ដែលបង្ហាញពីការមិនយកចិត្តទុកដាក់លើគ្រោះថ្នាក់ចំពោះឯករាជ្យភាពនិងសុវត្ថិភាពប្រទេសជាតិ។
ស្របពេលជាមួយគ្នានេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងពង្រីកការបង្រួមសិទ្ធិនយោបាយរបស់ពលរដ្ឋខ្លួន លើសពីព្រំដែនកម្ពុជា។ ឃាតកម្មអតីតសមាជិកសភាគណបក្សប្រឆាំង លោក លឹម គឹមយ៉ា គឺជាឧទាហរណ៍ថ្មីមួយនៃយុទ្ធនាការបង្ក្រាបឆ្លងដែន។ ករណីនេះបានរួមបន្ថែមទៅលើ ការបង្ក្រាបនានាពីមុនមក រួមមានការធ្វើទុកបុកម្នេញជាបន្តបន្ទាប់ លើមេដឹកនាំសហជីព លោក រ៉ុង ឈុន ហើយការបៀតបៀន និងបំបិទមាត់អ្នករិះគន់ខ្លួន ទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស។
ភ្ជាប់ជាមួយនឹងកង្វល់ពីភាពគង់វង្សនៃអធិបតេយ្យនិងប្រជាធិបតេយ្យ ជំនួបជាមួយក្រសួងការបរទេសអាមេរិក ថ្ងៃទី ២៦ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២៥ បានលើកឡើងពីយុទ្ធសាស្ត្រចម្បងចំនួនបី ដែលផ្តោតលើសម្ពាធសេដ្ឋកិច្ច។ កិច្ចពិភាក្សានេះបញ្ជាក់នូវគំរូដែលមានប្រសិទ្ធភាពចំនួន ៣ ផ្តោតលើសកម្មភាពដែលជំរុញឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរជាវិជ្ចមាន៖
១. “យុទ្ធនាការ ១៩ ម៉ាកក្រុមហ៊ុន” ដែលក្រុមហ៊ុនអន្តរជាតិបានសហការរួមគ្នា ដើម្បីបង្កើតសម្ពាធដល់ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឲ្យបញ្ឈប់ការបង្រួមសិទ្ធិក្រុមសហជីពកម្មករ។
២. បាតុកម្មទ្រង់ទ្រាយធំ ដឹកនាំដោយសហគមន៍ខ្មែរជាលក្ខណអន្តរជាតិ ប្រឆាំងនឹងគម្រោងត្រីកោណអភិវឌ្ឍកម្ពុជា-ឡាវ-វៀតណាម ដែលជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឈានដល់ដកខ្លួនពីគម្រោងនេះ។ គម្រោងអភិវឌ្ឈន៍នេះបង្កឲ្យមានការផ្តល់ដីដល់បរទេស ការបាត់បង់ការងារ និងការរំលោភអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា។
៣. ប្រសិទ្ធភាពនៃសម្ពាធសេដ្ឋកិច្ចភ្ជាប់ជាមួយលក្ខខណ្ឌ ដូចដែលរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកបានសម្រេចចិត្តភ្ជាប់ជំនួយបរទេសជាមួយការដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយនៅខែតុលា ឆ្នាំ ២០២៤ ។
ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងគ្រោះថ្នាក់ជាបន្ទាន់ទាំងនេះ យើងកំពុងរៀបចំសន្និសីទផែនការយុទ្ធសាស្ត្រនៃសហគមន៍ខ្មែរ នៅថ្ងៃទី ១០ ខែកញ្ញា។ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនេះ នឹងជាការតាមដានផ្ទាល់ បន្ទាប់ពីកិច្ចពិភាក្សាតុមូលជាមួយក្រសួងការបរទេសអាមេរិក នៅថ្ងៃទី ២៦ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២៥ ហើយយើងក៏នឹងផ្តោតលើបញ្ហាសំខាន់ៗចំនួនពីរ ដែលកំពុងកើតឡើងនាពេលបច្ចុប្បន្ន៖
១. វិសាលភាពនៃវិបត្តិអធិបតេយ្យភាព រួមទាំងជម្លោះព្រំដែនថ្មីៗជាមួយប្រទេសថៃ និង
២. ឃាតកម្មលោក លឹម គឹមយ៉ា អតីតសមាជិកសភាគណបក្សប្រឆាំង និងអ្នកវិភាគរិះគន់របបគ្រួសារហ៊ុន ហើយនិងលំនាំនៃការបង្រួមសិទ្ធិនយោបាយដែលកំពុងកើនឡើងទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស។
ការវិវត្តន៍ទាំងនេះមិនមែនរឿងដាច់ដោយឡែកទេ។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាតែងបង្ហាញពីលំនាំនយោបាយបែបនេះជាច្រើនទសវត្សរ៍មកហើយ ក្នុងការបង្រួមសិទ្ធិនយោបាយ និងបង្ករឲ្យមានភាពរេចរឹលនៃឯករាជ្យភាពជាតិ និងអធិបតេយ្យភាព។
ការផ្តួចផ្តើមថ្មីនេះនឹងឆ្លើយតបចំពោះព្រឹត្តិការណ៍ថ្មីៗ ដូចជាជម្លោះយោធាជាមួយថៃ និងឃាតកម្មនៃលោក លឹម គឹមយ៉ា ហើយថែមទាំងរួមចំណែកក្នុងការតាមដានផ្ទាល់លើរបៀបវារៈនៃកិច្ចពិភាក្សាតុមូលជាមួយក្រសួងការបរទេសអាមេរិក។ កិច្ចពិភាក្សានេះបានកំណត់នូវគោលដៅចម្បងៗដែលចាំបាច់អនុវត្តជាបន្ទាន់។ សន្និសីទផែនការយុទ្ធសាស្ត្រនេះត្រូវបានរចនាឡើង ដើម្បីបន្តអនុវត្តជំហានទាំងនេះឲ្យមានសន្ទុះទៅមុខ។
នេះជាផ្នែកមួយនៃការខិតខំប្រឹងប្រែងជារួម ដើម្បីគាំទ្រនិងរៀបចំការតស៊ូមតិឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពទូទាំងសហគមន៍ខ្មែរ រួមទាំងក្រុមការងារដែលនៅក្នុងប្រទេសផងដែរ។ អ្នកជំនាញដូចជា លោក ប្រេដ អាដាម និងបុគ្គលសំខាន់ៗផ្សេងទៀត នឹងចូលរួមជួយដឹកនាំការជជែកពិភាក្សាទាំងនេះ។
គោលបំណងចម្បងនៃសន្និសីទផែនការយុទ្ធសាស្ត្រនៅថ្ងៃទី ១០ ខែកញ្ញា គឺដើម្បីកំណត់សកម្មភាពតស៊ូមតិជាក់លាក់ ដែលឆ្លើយតបដោយផ្ទាល់ទៅនឹងចំណុចអាទិភាពសំខាន់ៗដែលបានលើកឡើងក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូល និងធានាឲ្យបានថាបញ្ហារបស់កម្ពុជាស្ថិតជាចំណាប់អារម្មណ៍ និងការទទួលខុសត្រូវជាលក្ខណអន្តរជាតិ។